Opgegraven militaire helmen Stratumseind te zien in Catharinakerk

Tijdens werkzaamheden voor de herinrichting van het Stratumseind zijn twee militaire helmen uit de Tweede Wereldoorlog gevonden: een Duitse en een Britse helm met bijzondere sporen erop. De helmen zijn van 18 september tot en met 31 oktober te zien in de Catharinakerk en daarna ook op andere plekken in de stad.

De helmen zijn gevonden in de Oude Stadsgracht, vlak bij het Stratumseind. Hier lag tot in de jaren 50 van de vorige eeuw een stadsgracht met een bakstenen brug. Volgens stadsarcheoloog Peter de Boer geven de vondsten een indringend beeld van een donkere periode uit onze recente geschiedenis: “Vooral bijzonder is: dat de Britse helm is beschilderd met een Nederlandse vlag. Deze beschildering werd pas ontdekt bij het schoonmaken en conserveren van de helm door een metaalspecialist.” Het is niet duidelijk wat de betekenis is. Peter de Boer: “Het kan de helm zijn geweest van een lid van de Prinses Irenebrigade. Het kan ook zijn dat het hoofddeksel bij de viering van de bevrijding op 18 september is versierd. We weten het niet, maar beide gedachten spreken tot de verbeelding.”

Duitse helm

De Duitse helm draagt duidelijke sporen van heftig oorlogsgeweld. Hierin is namelijk een hoekig gat te zien en in het tegenoverliggende deel zit aan de binnenkant een deuk. Het is een inslag van vermoedelijk een granaatscherf. Peter de Boer: “Als iemand de helm op had toen dit gebeurde, dan kon deze persoon het daarna niet navertellen.” Het is vooralsnog een raadsel waarom deze Britse en Duitse helm gebroederlijk bij elkaar in de gracht lagen. “We hebben delen van de oude bakstenen brug over de gedempte gracht teruggevonden en daarbij lagen ze in de buurt. De kans is dus groot dat ze vanaf de brug in het water zijn gevallen of gegooid.”

Herinrichting binnenstad

Bij de herinrichting van het openbaar gebied in de binnenstad werd al rekening gehouden met het vinden van archeologische resten. Bij de herinrichting van de Vestdijk, Hertogstraat en Kanaalstraat werden ook al overblijfselen gevonden van een middeleeuwse stadsgracht, een stadskasteel en een leerlooierij. Een deel van de vondsten blijft in de bodem bewaard voor latere generaties. Andere worden archeologisch onderzocht. De archeologen werken daarbij ook samen met de onderzoekers van ontplofbare oorlogsresten. Met het vastleggen van deze sporen en vondsten wordt de ontwikkeling van de bewoning in de stad door de tijd heen vastgelegd. De graafwerkzaamheden kunnen zo bovendien veilig worden uitgevoerd.

Erfgoedhuis

Archeologisch onderzoek kan niet op het bouwterrein worden bezocht om veiligheidsredenen. De bevindingen worden opgeschreven in een rapport. Wanneer dat klaar is worden de helmen samen met andere vondsten en documentatie bewaard in het Erfgoedhuis. In dit regionale kennis-, ontmoetings- en doe-centrum voor archeologie en beeldhistorie is ook het Archeologisch Centrum Eindhoven en Helmond gevestigd. Vanuit dit centrum worden de verhalen van Eindhoven gedeeld met een breed publiek, musea en de wetenschap.

Openingstijden tentoonstelling

De tentoonstelling is op 18 september van 11.00 tot 13.30 uur te bezoeken. Daarna tot en met 31 oktober tijdens de normale openingstijden van de Catharinakerk: dinsdag t/m zaterdag van 10.00 tot 16.30 uur en zondag van 11.00 tot 16.30 uur (met uitzondering van besloten bijeenkomsten).

Download de gratis app van Eindhoven24 en mis niets → Apple | Android